کهگیلویه وبویراحمد با ظرفیت های نهفته و اقتصاد معیوب+ فیلم

با نگاهی عمیق به شاخص های توسعه ای در مناطق و شهرهای مختلف کشور فاصله بین مناطق برخوردار با کمتر برخوردار از جمله استان کهگیلویه وبویراحمد فاحش است.

این خطه با یک درصد خاک و جمعیت کشور بیش از ۱۰درصد روان آبهای ایران را دارد، حتی یک مترمربع خاک شور ندارد، پوشیده از انبوه جنگل های بلوط ، به اندازه ۶۰ کشور دنیا در آن گیاه دارویی می روید، ۲۰ درصد تولید نفت کشور از این استان است، کریدور شامل به جنوب کشور است و شرق به غرب است و طبیعت بکر و سحرانگیزش شکوه و شوکت آفرینش می سراید.

اما گویی داشتن این ویژگی ها و شاخص ها و توانمندی های بالقوه سبب نشده که استان کهگیلویه وبویراحمد پا به پای قافله پرشتاب توسعه و همگام با دیگر استان ها و مناطق توسعه یافته کشور پیش رود و هم اینک با انبوهی از مشکلات، دغدغه ها و نارسایی ها در ابعاد مختلف دست و پنجه نرم می کند.

دردناک تراز دیدن همه این رنج ها زمانی است که این خطه سرشار از گنجینه های فراوان و داشته ها و ظرفیت های کم نظیر خدادادی باشد اما برخی سوء تدبیرها و یا بی عدالتی ها و تبعیض ها و کم توجهی ها امکان بهره مندی مناسب از این همه پتانسیل ها را تاکنون ناممکن ساخته است.

حضور کمرنگ و ضعیف بخش خصوصی به دلایل متعدد از جمله ضعف بنیه مالی و اقتصادی مردم و نبود طرح های مهم و کلان سرمایه گذاری از گذشته و برخی بروکراسی ها و کاغذبازی های اداری را می توان از دیگر مشکلات مهم و از موانع جدی اساسی توسعه این خطه برشمرد..

برخی کارشناسان نیز کاهش میزان سرمایه گذاری بخش خصوصی در این استان را ناشی از ضعف بنیه مالی و اقتصادی مردم و کمبود فاحش زیرساخت ها و امور زیربنایی برای این مهم می دانند.

امین منوچهری از کارشناسان اقتصادی کهگیلویه وبویراحمد معتقد است که باید در وهله نخست سراغ ایجاد زیرساخت ها و درمان عمیق و ریشه ای و حل چالش های ساختاری رفت.

وی می گوید: برخی مشکلات و چالش های فراروی استان همچنان از گذشته و به شکلی سنتی بر این استان سایه افکنده است.

وی با اشاره به تقسیم‌بندی استان‌ها بر اساس میزان توسعه‌یافتگی، اظهار کرد: کهگیلویه و بویراحمد همچنان در زمره استان‌های توسعه‌نیافته قرار دارد و بر اساس برخی شاخص‌ها، رتبه نخست را در میان این گروه از استان‌ها دارد

وی ادامه داد: در رده‌های بعدی، استان‌های ایلام، خراسان جنوبی، خراسان شمالی، کردستان، چهارمحال و بختیاری و لرستان قرار دارند؛ اطلاعاتی که بر پایه گزارش‌های بانک مرکزی، مرکز آمار کشور و مجلس شورای اسلامی تهیه شده است.

منوچهری با تاکید بر لزوم عبور از وضعیت موجود افزود: نباید تنها به تشریح مشکلات بسنده کرد، بلکه با برنامه‌ریزی دقیق، مدیریت کارآمد و استفاده از ظرفیت‌ها می‌توان به سمت توسعه گام برداشت.

او در ادامه گفت: وضعیت سرمایه‌گذاری و تولید در استان رضایت‌بخش نیست. شاخص‌هایی چون نرخ اشتغال، تعداد بنگاه‌های اقتصادی، میزان تولید در بخش کشاورزی و صنعت، نشان از عقب‌ماندگی استان نسبت به میانگین کشوری دارند.

مشاور اتاق بازرگانی یاسوج با اشاره به چالش‌های جذب سرمایه‌گذاری، اظهار داشت: پایین بودن شاخص امنیت سرمایه‌گذاری از مهم‌ترین مشکلات استان است. بر اساس گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی در تابستان سال گذشته، کهگیلویه و بویراحمد از این نظر رتبه آخر را در کشور دارد.

وی گفت: در سه فصل متوالی، یعنی زمستان و بهار سال گذشته و تابستان امسال، این رتبه پایین حفظ شده که نشان‌دهنده فضای نامطلوب برای حضور سرمایه‌گذاران است.

وی همچنین از تعداد بالای طرح‌های نیمه‌تمام اقتصادی در استان انتقاد کرد و گفت: با وجود در نظر گرفتن تسهیلات از منابع ملی، تنها بخش کمی از آن‌ها تخصیص یافته و روند اجرای پروژه‌ها به دلیل افزایش هزینه‌ها با مشکل روبه‌روست.

منوچهری نرخ بهره‌وری استان را نیز پایین ارزیابی کرد و گفت: از سال ۱۳۹۴ تا ۱۴۰۱ این شاخص در اغلب سال‌ها منفی بوده و تنها در سال‌های اخیر اندکی بهبود یافته است، اما همچنان از میانگین کشور پایین‌تر است.

وی طولانی بودن روند صدور مجوزها را مانعی دیگر دانست و گفت: به طور متوسط، صدور مجوز تأسیس واحد تولیدی در استان حدود ۷۰ روز و صدور مجوز بهره‌برداری بیش از یک سال طول می‌کشد.

وی افزود: هرچند سامانه‌های سرمایه‌گذاری و ستادهای تسهیل در راستای کاهش این مدت تلاش‌هایی داشته‌اند، اما همکاری بیشتر دستگاه‌های اجرایی همچنان ضروری است.

این کارشناس اقتصادی در ادامه به نرخ تورم در استان اشاره کرد و گفت: در سال جاری تورم تولیدکننده به حدود ۲۸ درصد و در برخی بخش‌ها حتی به ۸۲ درصد رسیده است. همچنین نرخ تورم مصرف‌کننده در حدود ۳۷ درصد گزارش شده که نسبت به میانگین کشوری بالاتر است.

سهم ناچیز بانک های کهگیلویه وبویراحمد در فرآیند توسعه

استاندار کهگیلویه وبویراحمد با تاکید بر اینکه بر اساس براوردهای کارشناسی یکی از صعف های محسوس در حوزه طرح های اقتصادی و به طور کلی فرآینده توسعه استان سهم ناچیز و بی تفاوتی محض برخی بانک ها و سیستم بانکی و پولی استان در این مسیر است که برخی ها حتی کمترین نقشی در این راستا ندارند.

ید اله رحمانی تصریح کرد: باید بپذیریم که استان کهگیلویه وبویراحمد به لحاظ شاخص های توسعه یافتگی شکاف عمیقی با استان های کشور دارد و این مهم در بسیاری از حوزه ها و ابعاد مختلف مشهود است و البته این به معنای نادیده گرفتن تلاش ها و اقدام ها در این رهگذر نیست .

وی خواستار همراهی همه بانک ها در کنار سیستم اجرایی و بخش خصوصی برای تحقق شعار سال شد و گفت: اگر می‌خواهیم به فرمایش رهبری پاسخ مثبت دهیم باید تحول جدی ایجاد کنیم.

استاندار کهگیلویه وبویراحمد با بیان اینکه، سهم استان از میزان سپرده‌های بانکی ۲۵ صدم درصد است، گفت: تا زمانی که فرآیند سیستم بانک‌های استان و ارایه تسهیلات و منابع آنها قطره‌چکانی است، در این چارچوب به هیچ جایی نخواهیم رسید و باید همچنان شاهد توسعه نیافتگی استان باشیم.

استاندار کهگیلویه وبویراحمد همچنین به افزایش منابع نسبت به مصارف سیستم بانکی استان تاکید کرد و گفت: تقویت نکردن منابع بانکی یعنی بی اعتنایی بانک‌ها به توسعه است

وی همچنین از کم کاری و بی تفاوتی برخی بانک های خصوصی نسبت به توسعه، اشتغال و شکوفایی استان هم گفت: بدون شک عمبکرد این بانک ها بررسی و در صورت کوتاهی و ادامه این روند باه نهادهای نظارتی و بانک مرکزی معرفی خواهند شد.

با اشاره به نامناسب بودن شاخص‌های استانی گفت: علت منابع بانکی است که با کمبود و محدودیت مواجه ایم و انتظار داریم در سطح ملی به این مسئله توجه کنند.

رحمانی با انتقاد از برخی ناهماهنگی‌ها در سیستم بانکی استان، تصریح کرد: «سال گذشته ۷۵ درصد منابع بانکی از طریق بانک ملی تأمین شد، در حالی‌که میانگین کشوری ۴ درصد است. این موضوع نشان می‌دهد که بخش عمده‌ای از تسهیلات به‌صورت تکلیفی پرداخت می‌شود و سپرده‌های موجود کفاف نیازها را نمی‌دهد.»

وی با اشاره به لزوم نقش‌آفرینی فعالانه بانک‌ها، تأکید کرد: «هر بانک موظف است حداقل چهار تا پنج طرح بزرگ را شناسایی و برای تأمین مالی آن‌ها برنامه‌ریزی کند. ما نیز آماده‌ایم با مدیران بانکی رایزنی کرده و از ظرفیت‌های صندوق توسعه ملی برای پیشبرد پروژه‌ها بهره بگیریم.

استاندار کهگیلویه و بویراحمد از آماده‌سازی ۶۴ طرح بزرگ اقتصادی در استان خبر داد و گفت: «این پروژه‌ها که ارزش آن‌ها بیش از ۸.۲ میلیارد دلار برآورد می‌شود، ظرفیت اشتغال مستقیم برای بیش از ۱۴ هزار نفر را دارند. دستیابی به این مرحله حاصل تلاش و همدلی میان دستگاه‌ها و نهادهای مرتبط بوده است.»

وی با تأکید بر تسهیل و تسریع روند صدور مجوزهای سرمایه‌گذاری، اظهار کرد: «در ماه‌های اخیر با هدف رفع موانع و کوتاه کردن مسیر سرمایه‌گذاران، مرکز خدمات سرمایه‌گذاری راه‌اندازی شده و دستگاه‌های اجرایی مرتبط در آن مستقر شده‌اند تا پاسخگویی به متقاضیان به‌صورت متمرکز انجام شود.

طرح‌هایی که با یک بار تسهیلات به نتیجه نمی‌رسند

یکی از چالش‌های اساسی که استاندار کهگیلویه وبویراحمد به آن اشاره کرده، ناکافی بودن یک‌باره تسهیلات برای حل مشکلات واحدهای تولیدی است. رحمانی با اشاره به مشکلات ۶۰ طرح تولیدی استان، تأکید کرده که این مسائل تنها با همکاری سیستم بانکی، سرمایه‌گذاران و دستگاه‌های اجرایی قابل حل است.

به گفته او، بسیاری از طرح‌ها به دلیل موانع ساختاری و بروکراتیک نمی‌توانند از تسهیلات بهره‌مند شوند. او از نهادهایی مانند جهاد کشاورزی، گردشگری و صنعت و معدن خواسته تا لیستی از طرح‌های معطل‌مانده تهیه کنند تا این موارد به وزارتخانه‌های مربوطه ارجاع شود.

در همین راستا، او پیشنهاد داده که مصوبه شورای گفت‌وگوی دولت و بخش خصوصی در این زمینه سریع‌تر تنظیم شده و اصلاحات لازم در قوانین و دستورالعمل‌ها صورت گیرد.

پای لنگ بخش کشاورزی در فرآیند توسعه کهگیلویه وبویراحمد

استاندار کهگیلویه وبویراحمد علاوه بر ضعف سیستم بانکی شوربختانه سهم بخش کشاورزی نه در استان و نه در سطح ملی وضعیت مطلوبی در ارتقای شاخص های توسعه ای نشان نمی دهد.

وی تصریح کرد: وضعیت در بخش کشاورزی مناسب نیست، به‌طوری که سهم اشتغال این بخش از سال ۹۷ تاکنون ۹ درصد کاهش یافته است، یعنی از ۲۱ درصد به ۸/ ۱۲ درصد رسیده‌ و در کشور نیز این کاهش محسوس بوده، هرچند با شدت کمتر حدود ۵ تا ۶ درصد است.

رحمانی با بیان اینکه، برای توسعه اشتغال، مهم‌ترین منبع سیستم بانکی است و در این میان، بانک کشاورزی نقش محوری دارد، افزود: البته داده‌های آماری بیانگر آن است که روند کاهشی شاخص‌ها شدت گرفته و بنابراین باید به‌صورت جدی به دنبال خلق منابع فرصت‌های جدید شغلی و اجرای طرح‌های بزرگ اثرگذار باشیم.

استاندار ابراز داشت: طرح‌های بزرگ و کلان استان را به مرکز کشور منعکس خواهیم کرد تا از طریق صندوق‌های حمایتی، بانک کشاورزی، بانک‌های دیگر یا سایر نهادهای مرتبط، امکان تامین منابع و پشتیبانی فراهم شود.

استاندار با اشاره به پیگیری‌های انجام‌شده برای تقویت منابع بانکی و تسهیلاتی، تأکید کرد: طرح‌های مربوط به صندوق باید هرچه سریع‌تر ارسال و پیگیری شوند.
رحمانی خاطرنشان کرد: انتظار داریم صندوق پس از دریافت طرح‌ها، وارد عمل شود، البته که این موضوع به‌صورت روزانه و هفتگی پیگیری می‌شود.

۶۴ طرح بزرگ سرمایه گذاری

استاندار کهگیلویه وبویراحمد گفت: با این وجود ما در راستای بهبود وضعیت شاخص های توسعه اقتصادی تلاش ها و اقدام های لازم را انجام داده ایم و هم اینک ۶۴ طرح بزرگ سرمایه گذاری با ارزش ریالی ۲۳ هزار میلیارد تومان و ارزی ۸.۲ میلیارد دلار خبر داد.

رحمانی گفت که میزان اشتغالزایی این طرح ها افزون بر ۱۴ هزار نفر نیز پیش بینی شده است که با اجرایی شدن این طرح‌ها علاوه بر توسعه اقتصادی میزان اشتغالزایی خوبی برای جوانان جویان کار در این استان فراهم خواهد شد.

وی بیان کرد: این پروژه‌ها در بخش‌های صنعت (۲۰ پروژه)، کشاورزی (۱۲ پروژه)، گردشگری (۶ پروژه) و سایر حوزه‌ها هستند که نیاز است برنامه ریزی لازم برای تسریع درروند اجرایی این طرح‌ها انجام شود.

وی ابراز داشت: این استان با اشاره به اهمیت سرمایه‌گذاری و توسعه اقتصادی استان اظهار داشت: در حال حاضر، ۶۴ پروژه بزرگ با حجم سرمایه‌گذاری حدود سه هزار میلیارد تومان در استان تعریف شده که در صورت اجرا، حداقل ۱۴ هزار شغل در سطح استان محقق خواهد شد.

رحمانی از راه‌اندازی کارگروه ویژه رفع موانع تولید و سرمایه‌گذاری خبر داد و گفت که هر پنج‌شنبه پروژه‌های سرمایه‌گذاری و هر چهارشنبه مسائل تولید بررسی و مصوبات لازم برای رفع مشکلات واحدهای مشخص شده لازم الجرا خواهد شد.

وی تصریح کرد: علاوه بر این پروژه ها پیگیری لازم برای اجرای یک طرح بزرگ پتروشیمی در جنوب غرب استان در حال انجام است که با اجرای آن تحول بزرگی در اقتصاد منطقه ایجاد خواهد کرد.

۱۵ برنامه راهبردی بهبود شاخص های اقتصادی در کهگیلویه وبویراحمد

۱۵ اولویت و راهبرد مهم برای ایجاد تحول، جهش و رونق بخش اقتصادی، تولید و اشتغالزایی در کهگیلویه وبویراحمد در کارگروه اشتغال و سرمایه گذاری استان مصوب و اعلام شد تا همه دستگاه‌های اجرایی با فهم مشترک و عملیات منسجم و هماهنگ و برنامه محوری در این مسیر حرکت کنند.

رئیس سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کهگیلویه وبویراحمد با تشریح جزئیات این برنامه ها اظهار کرد: نکته حائز اهمیت در اجرا و عملیاتی کردن این برنامه راهبردی هماهنگی و انسجام و جلوگیری از هر گونه موازی کاری است.

جهانگیر شاهینی در این زمینه گفت: این ۱۵ اولویت و راهبرد مهم اقتصادی چراغ راه و چشم انداز روشن بخش اقتصادی استان را برای سال جاری و دستگاه های اجرایی و عضو کارگروه اقتصاد و سرمایه گذاری و اشتغال مشخص می کند.

شاهینی همچنین بر لزوم تمرکز بر این محورها و برنامه راهبردی برای تحقق اهداف توسعه‌ای تأکید کرد.

شاهینی گفت: «این اولویت‌ها با توجه به نیازهای اساسی استان و در راستای سیاست‌های کلی کشور تعیین شده‌اند و اجرای به‌موقع آن‌ها نقش مؤثری در رشد اقتصادی و بهبود خدمات عمومی خواهد داشت.

وی با اشاره به برخی از این محورها و اولویت‌های مهم اقتصادی تاکید کرد که ارایه پیشنهادها و راهکارهایی برای بهبود فضای کسب و کار و ارایه برنامه برای ارتقای معیشت و ظرفیت سازی اقتصادی خانوارهای استان از جمله این برنامه هاست.

وی پیگیری توسعه صادرات کالا و خدمات بخشهای مختلف صنعتی تولیدی معدنی کشاورزی و خدماتی،بررسی علل رکود یا توقف واحدهای تولیدی و صنعتی و ارایه راهکارهایی برای حل مشکل ، بررسی پیگیری و هماهنگی امور اصناف و تنظیم بازار کالا و خدمات در چهارچوب قوانین و مقررات مربوط و همچنین پیگیری تهیه و اجرای الگوی کشت مناسب بر اساس آمایش سرزمین و عدم حمایت از تولید محصولات کشاورزی خارج از الگوی کشت را از دیگر برنامه‌های مهم و اولویت های اساسی برای رونق بخش اقتصادی استان در سال جاری‌ عنوان کرد.

شاهیتی گفت: پیگیری مصرف بهینه آب در بخش های اقتصادی و ارایه راهکارهایی برای توسعه صنایع دستی صنایع تکمیلی و تبدیلی کشاورزی و تنوع بخشی به اقتصاد روستایی و عشایری از دیگر برنامه‌های مهم اقتصادی است که دستگاه‌های متولی باید در سال جاری به آن اهتمام ورزند.

ارایه ساز و کارهایی برای بهره گیری بیشتر از ظرفیتهای قانونی و اجرایی مناطق آزاد تجاری – صنعتی و ویژه اقتصادی و بازارچه های مرزی، برنامه هایی برای توسعه صدور خدمات فنی و مهندسی استان ارایه برنامه هایی برای حمایت از سرمایه گذاری در کار آغازبان (استارت آپ ها) کسب و کارهای نوین و دانش بنیان و توسعه کسب و کارهای جدید و کار آفرینی با همکاری کارگروه زیربنایی توسعه روستایی عشایری و شهری و آمایش سرزمین ، محیط زیست و کارگروه آموزش ،پژوهش فناوری و نوآوری نیز از دیگر برنامه‌های مهم و قابل اجرا از سوی دستگاه‌های متولی در حوزه اقتصادی و اشتغال است.

وی ایجاد بسترسازی مناسب و توسعه برنامه های بلند مدت و میان مدت اشتغال در مناطق کمتر توسعه یافته، روستایی و عشایری در چارچوب برنامه های توسعه ای و اهداف توسعه پایدار و پیگیری و ارایه پیشنهاد در خصوص جذب سرمایه گذاری در بخشهای مختلف اقتصادی با توجه به مزیت های نسبی و رقابتی به ویژه در مناطق روستایی و بررسی وضعیت و نظارت بر بازار کار استان و ایجاد بانک اطلاعاتی متقاضیان کار و استفاده از آموزش های فنی حرفه ای و مهارتی در چارچوب صلاحیت حرفه ای ملی در سطح استان و ارایه راه حل برای کاهش بیکاری را از دیگر برنامه های مهم و اولویت های اقتصادی استان در سال جاری عنوان کرد.

شاهینی گفت: ارایه برنامه های پیشنهادی برای حمایت از رسته فعالیتهای اولویت دار با رعایت تصمیمات شورای عالی اشتغال و اسناد آمایش سرزمین، بررسی و پیشنهاد نیازهای آموزشی مهارتی و فنی و حرفه ای بخش دولتی و مراکز غیر دولتی متناسب با نیازهای بازار کار و همچنین برنامه زمان بندی فعالیت‌های کارگروه به تصویب رسید که بر اساس آن اقدامات کوتاه مدت و بلند مدت با زمانبندی مشخص تعیین شدند.

شاهینی یادآور شد: همچنین چارچوب اجرایی و برنامه عملیاتی برای این ۱۵ راهبرد مشخص شده و بر اساس این چارچوب اقدامات اجرایی با تعیین مسئولیت‌ها و زمان بندی دقیق جهت تحقق اهداف کارگروه تنظیم شده است.

همه این آمارها نشان دهنده ضرورت گرفتن تصمیم های راهبردی و نیازسنجی درست و تدابیر و تمهیدات کلان برای توسعه کهگیلویه و بویراحمد است تا بتواند بخشی از شکاف ایجاد شده با سایر استان های کشور را پر کند.