پیش از آنکه مدارس، کتاب‌های درسی و آموزش رسمی پا بگیرند، مردم استان کهگیلویه و بویراحمد نسل به نسل فرهنگ، زبان، اخلاق و هنر خود را از طریق آموزش غیررسمی منتقل می‌کردند؛ امروز نیز این روش، نقشی انکارناپذیر در زنده نگه‌داشتن فرهنگ بومی دارد.
به گزارش پایگاه خبری شلالدون، آموزش غیررسمی، آن دسته از آموزه‌هایی است که در بستر خانواده، جمع‌های محلی، شب‌نشینی‌ها و آیین‌های قومی منتقل می‌شود. در کهگیلویه و بویراحمد، این نوع آموزش همواره مهم‌ترین بستر انتقال زبان لری، آداب معاشرت، هنرهای سنتی، داستان‌های محلی و حتی مهارت‌های زندگی بوده است.
از کودکی که پای صحبت مادربزرگ می‌نشیند و افسانه‌های کهن را می‌شنود، تا نوجوانی که با بزرگ‌ترها به مراسم عروسی سنتی می‌رود و با نظم و ساختار فرهنگی آن آشنا می‌شود، همه و همه در دل آموزش غیررسمی شکل می‌گیرند.
امروزه با کمرنگ شدن تعاملات بین‌نسلی، مهاجرت، غلبه فناوری و سبک زندگی فردگرایانه، بخش زیادی از این آموزش‌ها در حال فراموشی است. کودکان و نوجوانان کمتر در معرض تجربه‌های مستقیم فرهنگی قرار می‌گیرند و الگوهای تربیتی شفاهی جای خود را به رسانه‌های دیجیتال داده‌اند.
برای احیای این سبک آموزش، می‌توان اقداماتی انجام داد:
راه‌اندازی کلاس‌های غیررسمی در مساجد و خانه‌های فرهنگ
مستندسازی خاطرات و روایت‌های بومی بزرگسالان و پخش آن در مدارس
تشویق خانواده‌ها به مشارکت در آموزش‌های سنتی و زبانی
برگزاری مسابقات قصه‌گویی، شعر محلی و نمایش آیینی
نتیجه‌گیری:
آموزش غیررسمی، ریشه‌دارترین و زنده‌ترین مسیر انتقال فرهنگ است. در کهگیلویه و بویراحمد، اگر این سبک آموزش مورد توجه قرار نگیرد، لایه‌های عمیق هویت قومی و محلی به‌تدریج فراموش خواهند شد. باید به فرهنگ بازگشت؛ از خانه، از خاطره، از گفت‌وگو.